ترجمه و تبیین کتاب لباب الإشارات فخر رازی (منطقیات)

پایان نامه
چکیده

دانش پر کاربرد منطق قرن هاست که با سر و صدایی به مراتب کم تر از فلسفه در مدارس معقول شرح و تدریس شده است. چند سالی است دوری از متن های قدیم منطقی و اکتفاء به کتب روان امروزی که عموماً با ادبیات معاصر هماهنگ اند با این که در نگاه نخست خوش آیند می نماید اما ادامه ی مسیر مطالعه و تحقیق و پیگیری عمیق کتاب های معقول را برای دانش پژوهان فلسفه و کلام قدری دشوار ساخته است؛ حال آن که مطالعه ی مباحث طبیعی و ما بعدالطبیعی برخلاف منطق با جایگزین های امروزی همراه نیست. لباب الإشارات فخر رازی کتابی است با قلمی روان و در عین حال دقیق و با ادبیاتی نزدیک به سایر کتب کهن فلسفی و کلامی که روانی تعابیر آن، کار را برای ارائه یک ترجمه ی فارسی متناسب با زبان امروز تا قدری هموار می سازد. فخر رازی کار خود در لباب الإشارات را نه شرح و انتقاد بلکه تلخیص و تهذیب عبارات کم و بیش دشوار الإشارات و التنبیهات شیخ الرئیس دانسته است. در این نوشتار بخش منطق لباب الإشارات به فارسی برگردانده شده است. ترجمه و تبیین منطق لباب الإشارات، می تواند یک دوره منطق با دقتی درخور، عباراتی روان و در عین حال به دور از درازه گویی ارائه دهد که مهم ترین مسائل منطق را به دو زبان عربی(روان اما کهن علمی) و فارسی(روان امروزی) ارائه می دهد. متنی که هم بتواند در آموزش به مبتدیان به کار آید و هم از دقت های متخصصانه و استادانه خالی نباشد. اما باید دید آیا منطق و به تبع آن فلسفه را می توان به زبان فارسی ترویج کرد؟ یا میراث کهن عقلی اسلامی پیوندی ناگسستنی با آموزش به زبان عربی دارد؟ امید است این پژوهش شروعی برای پاسخ گویی به چنین پرسش هایی باشد.

منابع مشابه

تبیین وجودی شیطان از منظر فخر رازی

عالمان اخلاق، عرفان، کلام، فلسفه، تفسیر و... هر کدام از حیثیات ویژه ای درباره‌ی چیستی، هستی و کارکردهای وجودی شیطان به مداقه پرداخته‌اند. هدف این پژوهش تبیین وجودی شیطان از دیدگاه فخر رازی است. فخر بر این باور است که شیطان از ماده شطن به معنای دور است و در اصطلاح به اجنه کافر اطلاق می‌شود. او در آثار مختلفش سه دلیل عقل برای وجود شیطان بیان کرده است. علاوه بر آن از طریق مراتب صدور افعال از حیوان...

متن کامل

تبیین وجودی شیطان از منظر فخر رازی

عالمان اخلاق، عرفان، کلام، فلسفه، تفسیر و... هر کدام از حیثیات ویژه ای درباره ی چیستی، هستی و کارکردهای وجودی شیطان به مداقه پرداخته اند. هدف این پژوهش تبیین وجودی شیطان از دیدگاه فخر رازی است. فخر بر این باور است که شیطان از ماده شطن به معنای دور است و در اصطلاح به اجنه کافر اطلاق می شود. او در آثار مختلفش سه دلیل عقل برای وجود شیطان بیان کرده است. علاوه بر آن از طریق مراتب صدور افعال از حیوان...

متن کامل

حدس از نگاه فخر رازی و ملاصدرا

منطق‌دانان معتقدند در نوعی از استنتاج، مقدمات لازم برای رسیدن به نتیجه و مطلوب ذکر نشده است؛ ولی در عین‌ حال استنتاج مذکور به کمک حدس که نوعی استعداد براى دریافت بی‌درنگ حد وسطاست، انجام می‌شود. البته مسئله حدس غیر از کارکرد منطقی در مباحث الهیات نیز مطرح شده است؛ به‏این‏ترتیب که حدس در تبیین نوعی ادراک انسانی که از مرتبه ویژه‏ای نیز برخوردار است، مورد استفاده قرار می‌گیرد...

متن کامل

فخر رازی: خاستگاه کلام فلسفی

فارابی در احصاء‌العلوم دو شیوه را در کلام متمایز می‌کند: استدلالی و غیراستدلالی. در دورة بعد رویکرد استدلالی در کلام بر رویکرد دیگر غالب می‌شود و کلامی شکل می‌گیرد که به فلسفه بسیار نزدیک است. از این زمان است که گفت­وگو و مفاهمه‌ای گسترده میان فیلسوفان و متکلمان اسلامی درمی‌گیرد. مبدع کلام فلسفی، فخر­الدین رازی است و با خواجه نصیر به اوج خود می‌رسد. ویژگی‌های مهم کلام جدید این است که منطق را به...

متن کامل

دوگانگی دیدگاه فخر رازی در مصداق‌شناسی معصوم

فخر رازی، متکلم و مفسر شهیر اهل‌سنت، نویسنده‌ای پرتألیف و توانا در تحلیل مباحث کلامی است. همین امر یکی از دلایل صعوبت فهم نظر نهایی وی در برخی مسائل است و دیدگاه او در برخی مسائل متزلزل و مبهم به نظر می‌رسد که از آن جمله می‌توان به مسئله «مصداق‌شناسی معصوم» اشاره نمود. رازی همانند بسیاری از متکلمان مسلمان، وجود معصوم را جهت حفظ شریعت از تغییر و تحریف ضروری می‌داند. وی در کتاب المطالب العالیه در...

متن کامل

ادله تجرد نفس از دیدگاه فخر رازی

ماهیت نفس و تجرد آن همواره یکی از چالشی ترین مباحث در آرای فلسفی و کلامی بوده که در این نوشتار این موضوع از دیدگاه فخر رازی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. فخر رازی در آثار متعدد خود به شیوه ای متفاوت و گاه متناقض در باب تجرد نفس سخن می گوید به گونه ای که در برخی از آثار موضع سلبی و در برخی موضع ایجابی اتخاذ نموده است با این وجود می توان وی را قائل به تجرد نفس دانست. اما به طور قطع مغایرت نفس ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم - دانشکده الهیات و معارف اسلامی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023